In Nederland bevinden zich momenteel maar liefst 85.000 familiebedrijven in het proces van eigendomsoverdracht. Dit blijkt uit een recent onderzoek uitgevoerd door Nyenrode Business Universiteit, in samenwerking met RSM en Van Lanschot Kempen. De resultaten tonen een significante toename in het aantal familiebedrijven dat zich bezighoudt met de overdracht van eigendom, en de ondernemersfamilies nemen maatregelen om de overgang tijdig te voltooien. Dit artikel onderzoekt de factoren die bijdragen aan deze trend, de opties voor overdracht, en de uitdagingen die daarbij komen kijken.
Toenemende druk op familiebedrijven
Professor Roberto Flören van Nyenrode Business Universiteit merkt op dat veel familiebedrijven zich haasten om hun eigendomsoverdracht voor het einde van 2024 af te ronden. Dit komt doordat driekwart van de betrokken bedrijven de overdracht binnen dit tijdsbestek wil afronden. Dit tempo wordt mede bepaald door onzekerheden rondom de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR). De BOR en de bijbehorende belastingfaciliteiten hebben een aanzienlijke invloed op de belastingdruk bij een bedrijfsoverdracht, wat families dwingt om weloverwogen beslissingen te nemen over het verloop van hun onderneming.
Het belang van De BOR en financiële zekerheid
Laura Bles-Temme, manager bij belastingadviseur RSM, benadrukt de impact van veranderingen in de BOR op bedrijfsoverdrachten. De BOR en de doorschuiffaciliteiten zijn cruciaal omdat ze de belastingdruk bij een overdracht kunnen beïnvloeden. Voor veel familiebedrijven is financiële zekerheid van groot belang tijdens het overdrachtsproces. De fiscale implicaties van de eigendomsoverdracht kunnen doorslaggevend zijn in de besluitvorming over hoe en aan wie het bedrijf wordt overgedragen.
Verkoop aan externe partijen: Een reële optie
In tegenstelling tot de traditionele opvatting dat familiebedrijven van generatie op generatie worden overgedragen, blijkt uit het onderzoek dat 50% van de familiebedrijven die nu bezig zijn met een eigendomsoverdracht, niet per se binnen de familie hoeven te blijven. Verkoop aan een strategische partner of overname door private equity worden steeds vaker overwogen. Dit biedt een alternatieve route voor familiebedrijven die besluiten dat een interne opvolging niet de beste optie is. Een bekend voorbeeld hiervan is de supermarktketen Deen, die recentelijk is overgenomen door een externe partij.
De rol van toekomstige generaties en financiële overwegingen
Het besluit om het bedrijf niet door te geven aan de volgende generatie kan verschillende redenen hebben. Sommige families kiezen ervoor om te verkopen om ruimte te creëren voor andere interesses van de nieuwe generatie. Ook twijfels over de toekomst van de branche kunnen een rol spelen in deze beslissing. Bij een verkoop kan de familie ruimte maken voor andere ambities en projecten die beter aansluiten bij de interesses van de opvolgende generatie.
Daarnaast speelt de financiële situatie van de eigenaren een belangrijke rol. Professor Marta Berent-Braun van Nyenrode wijst erop dat bijna 20% van de eigenaren van familiebedrijven afhankelijk is van de opbrengst van de verkoop voor hun oudedagsvoorziening. Dit financiële argument kan ertoe leiden dat families genoodzaakt zijn om hun eigendom buiten de familie over te dragen.
Interne conflicten en verdeling van vermogen
Wanneer familieleden het niet eens zijn over de toekomst van het bedrijf, kunnen interne conflicten ontstaan. Dit wordt vaak verergerd als delen van het bedrijf worden verkocht en externe partijen betrokken raken in de besluitvorming. Het gezamenlijke eigenaarschap van familieleden en externe partijen kan de dynamiek tussen de eigenaren compliceren. Het ontwikkelen van een gezamenlijke visie en het bereiken van consensus kan een uitdaging zijn, wat extra inspanning vereist van alle betrokkenen.
Daarnaast kan de verdeling van het vermogen binnen de familie een punt van discussie zijn. Als niet alle kinderen van een eigenaar evenredig delen in de overdracht van het bedrijf, kunnen andere vermogensbestanddelen zoals vastgoed of beleggingen worden gebruikt om de andere kinderen te compenseren. Ongeveer 66% van de eigenaren vindt dat hun kinderen een gelijk deel van het totale vermogen moeten ontvangen, terwijl 16% van mening verschilt.
Conclusie
De huidige trends in eigendomsoverdracht bij familiebedrijven in Nederland laten zien dat veel ondernemingen zich in een transitie bevinden. De beslissing om het bedrijf al dan niet binnen de familie te houden, of om te verkopen aan externe partijen, wordt beïnvloed door diverse factoren zoals de BOR-regels, financiële overwegingen, en interne familieconflicten. Familiebedrijven die bezig zijn met een eigendomsoverdracht moeten strategische keuzes maken en rekening houden met zowel de toekomst van het bedrijf als de belangen van alle betrokkenen. Het is een periode van aanzienlijke verandering die de komende tijd de Nederlandse zakelijke landschappen zal blijven beïnvloeden.
Bron: Quote
