Op 3 september 2024 heeft de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) een forse boete van 30,5 miljoen euro opgelegd aan het Amerikaanse gezichtsherkenningsbedrijf Clearview AI. Deze beslissing volgt op ontdekking van illegale praktijken door het bedrijf, dat een enorme database met gezichtsafbeeldingen heeft opgebouwd zonder toestemming van de betrokken personen. De gevolgen voor Clearview zijn aanzienlijk, en het is een belangrijke zaak voor de bescherming van persoonlijke gegevens in Nederland en daarbuiten.

Illegale foto-databases

Clearview AI, opgericht in de Verenigde Staten, heeft een van de grootste gezichtsherkenningsdatabases ter wereld. De databank bevat meer dan 30 miljard foto’s van mensen, verzameld van het internet zonder toestemming van de afgebeelde individuen. Deze foto’s zijn afkomstig uit sociale media, nieuwswebsites en andere online bronnen. Klanten van Clearview kunnen deze database gebruiken om personen te identificeren door camerabeelden te vergelijken met de opgeslagen foto’s.

Volgens de Autoriteit Persoonsgegevens overtreedt Clearview AI op meerdere manieren de Europese privacywetgeving. De database van het bedrijf is opgebouwd zonder de vereiste toestemming van de betrokken personen, en Clearview verstrekt geen adequate informatie aan de mensen wiens gezichten in hun database zijn opgenomen. Dit gebrek aan transparantie en de onwil om verzoeken om inzage in gegevens te honoreren, maken de praktijken van Clearview in strijd met de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG).

Reactions van de autoriteit persoonsgegevens

Aleid Wolfsen, voorzitter van de Autoriteit Persoonsgegevens, heeft duidelijk gemaakt dat gezichtsherkenningstechnologie zeer ingrijpend is en niet zomaar mag worden toegepast zonder strikte regulering. Wolfsen benadrukt: “Gezichtsherkenning is geen toekomstscenario uit een dystopische film. Het is geen fenomeen dat alleen in landen als China voorkomt. Als je foto op internet staat, kan deze in de database van Clearview AI terechtkomen en kunnen er acties tegen je worden ondernomen zonder dat je het weet.”

De AP waarschuwt ook dat Nederlandse organisaties die de diensten van Clearview AI gebruiken, zelf geconfronteerd kunnen worden met zware boetes. Het is duidelijk dat Clearview’s activiteiten de privacy van individuen ernstig onder druk zetten en dat de wetgeving in Nederland en de rest van Europa ontworpen is om dergelijke inbreuken te voorkomen en te bestraffen.

Mogelijke Verdere acties en boetes

Naast de boete van 30,5 miljoen euro heeft de Autoriteit Persoonsgegevens Clearview AI verzocht om onmiddellijk te stoppen met de overtredingen. Indien het bedrijf doorgaat met zijn praktijken, kan er een extra boete van 5,1 miljoen euro worden opgelegd. Deze extra boete dient als een krachtige waarschuwing dat naleving van de privacywetgeving serieus wordt genomen en dat er aanzienlijke financiële gevolgen kunnen zijn voor bedrijven die zich niet aan de regels houden.

Clearview AI heeft geen bezwaar aangetekend tegen de opgelegde boete, wat betekent dat het bedrijf geen beroep kan doen op de beslissing. Deze stap kan de weg vrijmaken voor de AP om verdere juridische maatregelen te overwegen, waaronder het persoonlijk aansprakelijk stellen van de leidinggevenden van Clearview AI. Dit zou een precedent kunnen scheppen voor hoe dergelijke zaken in de toekomst worden behandeld en zou de verantwoordelijkheid van de bedrijfstop in gevallen van ernstige overtredingen kunnen benadrukken.

Eerdere boetes en toekomstige vooruitzichten

Het is niet de eerste keer dat Clearview AI geconfronteerd wordt met juridische problemen in Europa. Het bedrijf heeft eerder al boetes ontvangen van andere Europese privacytoezichthouders, maar deze hebben blijkbaar niet geleid tot een wijziging in hun werkwijze. Dit roept vragen op over de effectiviteit van dergelijke boetes en of ze voldoende zijn om bedrijven zoals Clearview AI te ontmoedigen om inbreuk te maken op de privacywetgeving.

Met de recente ontwikkelingen lijkt de Autoriteit Persoonsgegevens vastbesloten om niet alleen boetes op te leggen, maar ook om een breed scala aan maatregelen te onderzoeken, waaronder het persoonlijk aansprakelijk stellen van de leidinggevenden. Dit kan een belangrijke stap zijn in het creëren van een strengere en effectievere aanpak van privacyovertredingen op internationaal niveau.

Conclusie

De miljoenenboete voor Clearview AI is een belangrijke herinnering aan de noodzaak van strikte naleving van privacywetgeving, vooral in een tijd waarin technologie zich razendsnel ontwikkelt en persoonlijke gegevens steeds kwetsbaarder worden. De acties van de Autoriteit Persoonsgegevens onderstrepen het belang van bescherming van persoonsgegevens en kunnen dienen als voorbeeld voor andere bedrijven die mogelijk in strijd handelen met privacyregelgeving. Terwijl Clearview AI zich voorbereidt op de gevolgen van deze uitspraak, blijft het de vraag of dergelijke maatregelen voldoende zullen zijn om een significante verandering teweeg te brengen in de manier waarop bedrijven omgaan met persoonsgegevens wereldwijd.

Bron: Nu.nl